اینکوترمز ( Incoterms) از ترکیب سه کلمه انگلیسی «International Commercial Terms» به معنی اصطلاحات بین المللی بازرگانی است و به صورت گستردهای مورد استفاده قرار میگیرد. این اصطلاحات برای تفکیک هزینهها و مسئولیتها بین فروشنده و خریدار استفاده میشود.
اینکوترمز به مسائل مرتبط با حمل کالا از فروشنده به خریدار پاسخ میدهد. مسائلی شامل حمل کالاها، ترخیص کالا، واردات و صادرات کالاها، اینکه چه کسی مسئول پرداخت میباشد و اینکه ریسک جابجایی و انتقال کالا در مراحل مختلف حمل بر عهده چه کسی میباشد. اصطلاحات مختلف اینکوترمز معمولاً با ذکر مکانهای جغرافیایی مورد استفاده قرار میگیرد نه عناوین مرتبط با جابجایی. اینکوترمز توسط اتاق بازرگانی بینالمللی International Chamber Of Commerce تهیه و تدوین شدهاست.
در این روش فروشنده، کالا را در محل تولید یا انبار کالا به خریدار تحویل میدهد و کلیه هزینهها، اعم از بارگیری، حملونقل، بیمه، گمرک و ریسک خرابی کالا بر عهده خریدار است.
این گروه شامل اصطلاحاتی است که به موجب آن فروشنده، کالا را در محلی که خریدار تعیین کرده تحویل وی میدهد. مهمترین روشهای موجود در این گروه عبارتاند از:
- FCA مخفف اصطلاح : FREE CARRIER
تحویل کالا به حملکننده در مبدأ (تحویل کالا داخل کامیون، ریل و هواپیما). با توجه به اینکه محل تحویل کشور خریدار باشد، بارگیری با خریدار است. هزینه حمل و بیمه و عقد قرارداد حمل با خریدار است.
- FAS مخفف اصطلاح : FREE ALONGSIDE SHIP
تحویل کالا در کنار کشتی در مبدأ. محل تحویل کنار کشتی در بندر است. هزینه حمل و بیمه و عقد قرارداد حمل و بازرسی با خریدار است.
- FOB مخفف اصطلاح :FREE ON BOARD
تحویل کالا روی عرشه کشتی در مبدأ. فروشنده زمانیکه کالا را از روی نرده کشتی عبور می دهد ریسک کار تمام می شود. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. عقد قرارداد حمل از بندر تحویل و بیمه و بازرسی با خریدار است.
این گروه شامل اصطلاحاتی است که به موجب آن فروشنده باید مخارج کرایه را تا مقصد پرداخت نماید، ولی خطر فقدان یا خسارت و هزینههای اضافی بر عهده خریدار است. در این روش نوعی تقسیم مسئولیت بین خریدار و فروشنده اعمال شدهاست.
- CFR مخفف اصطلاح : COST AND FREIGHT
هزینه و کرایه حمل تا مقصد. کالا وقتی از روی نرده کشتی عبور میکند (بارگیری میشود) پس از آن مسئولیت فروشنده خاتمه می یابد. هزینه بیمه و عقد قرارداد بیمه با خریدار و هزینه حمل و عقد قرارداد حمل با فروشنده است.
- CIF مخفف اصطلاح :COST, INSURANCE AND FREIGHT
هزینه، بیمه و کرایه حمل تا مقصد. مخصوص حمل دریایی میباشد. کالا وقتی از روی نرده کشتی بارگیری میشود مسئولیت فروشنده خاتمه میابد. هزینه حمل و عقد قرارداد حمل و بیمه با فروشنده است.
- CPT مخفف اصطلاح :CARRIAGE PAID TO
تحویل با پرداخت کرایه حمل تا مقصد. حمل ترکیبی ولی بیشتر برای مسیرهای زمینی یا هوایی استفاده میشود. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را تحویل اولین حملکننده میدهد خاتمه میابد. هزینه حمل با فروشنده تا نقطه معین طبق قرارداد. هزینه بیمه و عقد قرارداد بازرسی با خریدار است.
- CIP مخفف اصطلاح :CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO
تحویل با پرداخت کرایه حمل و بیمه تا مقصد. روش حمل مرکب میباشد. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را به نقطه توافق شده میرساند خاتمه میابد. هزینه بیمه و حمل با فروشندهاست. عقد قرارداد بیمه و حمل با فروشندهاست. عقد قرارداد بازرسی با خریدار است.
شامل اصطلاحاتی است که به موجب آن فروشنده مسئول رساندن کالا به نقطه یا محل مورد توافق شده در مقصد است و فروشنده کلیه خطرات و هزینهها را بر عهده میگیرد.
- DAF مخفف اصطلاح DELIVERED AT FRONTIER
تحویل در مرز (مرز تعیین شده). بهطور عمده حمل به وسیله راهآهن انجام میشود و در این نوع حمل میتوان سندی سراسری از راهآهن گرفت که کلیه عملیات حمل ونقل را تا مقصد نهایی در برگیرد و کالا را برای آن دوره زمانی بیمه نماید.
- DES مخفف اصطلاح :DELIVERED EX SHIP
تحویل در عرشه کشتی (در مقصد). فروشنده کالا را در عرشه کشتی در بندر مقصد تحویل خریدار میدهد و اقدامات و هزینههای ترخیص کالا جهت ورود به بندر مقصد برعهده خریدار است.
- DEQ مخفف اصطلاح : DELIVERED EX QUAY
تحویل در اسکله (در مقصد). فروشنده وقتی کالا را از کشتی به اسکله انتقال داد و عوارض انتقال به اسکله مقصد را پرداخت نمود، در بندر مقصد تحویل خریدار میدهد.
- DDU مخفف اصطلاح : DELIVERED DUTY UNPAID
تحویل در مقصد بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی. فروشنده کالا را در کشور مقصد بدون انجام ترخیص کالا برای ورود و پرداخت عوارض تحویل دهد.
- DDP مخفف اصطلاح : DELIVERED DUTY PAID
تحویل در مقصد با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی. فروشنده کالا را در کشور مقصد پس از انجام ترخیص کالا و پرداخت عوارض تحویل خریدار میدهد.